#0km

"Esplotazioaren jabea neu naizela argitu behar izan dut askotan"

Aitziber Basauri 2023ko urr. 1a, 09:50

Leire Ayala

Gerediaga elkarteak antolaturiko Ondare Jardunaldien barruan, emakume nekazari eta abeltzainen lana hartuko dute berbagai gaur Abadiñoko Gerediagako foru zelaian, 11:30ean. Leire Milikuaren 'Lur gainean, itzal azpian (2022)' saiakera ardatz hartuta, egileak zuzenduko duen solasaldian landa emakumearen lana ezagutaraziko dute, eta erakundeetan eta landa eremuen garapenerako politiketan emakumearen parte hartze handiagoa aldarrikatu. Bertan parte hartuko dute Alazne Itxauspe nekazariak eta Leire Ayala (Bilbo, 1972) abeltzainak.

Asko hausnarturiko erabakia izan zen abeltzain bihurtzea?
Aitak betidanik izan ditu zaldiak, eta niri beti gustatu zaizkit behiak, animaliak orokorrean. Bada, aitak 13 zaldi eman zizkidan eta 8 behi erosi. Halaxe hasi nintzen apurka, orain 30 urte. Arkautiko Nekazaritza eskolan ikasi nuen, eta beka bategaz Frantziara joan nintzen. Geroago injeniaritza egin nuen.

Emakumea izanda, gatxago izan duzu? Zeintzuk traba topatu dituzu?  
Nekazaritza-ganberan ez nuen trabarik izan. Baina hasieran ez zen erraza izan nire lekua hartzea. Esplotazioaren jabea, abeltzaina, neu naizela argitu behar izan dut askotan. Beti pentsatu izan dute gizon baten sostengua dudala. Denboragaz aldatzen joan da pentsakera hori. Neuk jardun dut abeltzain modura, nahiz eta aitak lagundu egin didan. Aita jubilatuta dago dagoeneko. 

Bilbokoa izanik, zein izan da zure lotura abeltzaintzagaz?
Betidanik izan dut lotura nekazaritza munduagaz. Aitak lurrak erosi zituen Elorrion, Igurian. Baserria altxatu zuen eta txikitatik etorri gara zaldiak zaintzera. 

Zenbat abelburu dituzu? 
Guztira, 75 inguru. Oizen daude gehienak, urte osoan. Gutxi batzuk ditut Elorrion. Urkaiko kooperatibagaz merkaturatzen dut okela, eta bost urtetik hona ekologikoan lan egiten dut. Abelburuak kanpoan izaten ditut ahalik eta denborarik gehien, eta elurra egiten duenean bazka ekologikoa ematen diet. Ez dut belar-pozoirik erabiltzen. Sasia gehiagotan kendu behar denez, lan gehiago egin behar da, baina merezi du.

'Ganaderas en red' elkarteko kide zara. Garrantzitsua da saretzea?
Bai. Norberak egindako lana partekatzea garrantzitsua da, bidea egiten hasi direnentzat adibidez. Gainera, ondo dago elkar babestea, sostengatzea, edozein arazori aurre egiteko. Emakumea izan da beti ganaduari jaten eman diona, senarra lantokian edo mendian egon delako, baina lan hori ez da inoiz ikusi. Orain badaude emakumeak esplotazioaren jabe direnak eta horretan lan egiten dutenak.

Badator belaunaldi berririk atzetik?
Badaude gogo handiz datozen gazteak, baina administrazioaren laguntza handiagoa behar da. Esplotazio bat martxan ipintzeko, inbertsio garrantzitsu bat egin behar da hasieran. Horregaitik, gazteei apurka hastea gomendatuko nieke. Bokaziozko ogibidea da gurea. Denbora asko eskaini behar zaio, urtean 365 egunetan. Dena dela, niri gauza asko ematen dizkit.

ANBOTOKIDE izatea gure komunitatearen parte izatea da, euskararen erabilera sustatzea eta herrigintzaren aktibazioan pausoak ematea.


EGIN ZAITEZ KIDE!