"Kartzelan bizi den errealiteatearen gordintasuna helarazi gura dugu"

Oier Gonzalezek eta Bortxa Urberuagak proiektu bat prestatu dute, kartzelako sorkuntzak kaleratzeko helburuagaz; Elorrioko Portalekua tabernan eskainiko dute errezitaldia, musikak eta margoek lagunduta, ekainaren 21ean

Zer da eguenean Elorrioko Portalekuan eskainiko duzuena?

B.U.: Ataramiñe bildumako presoen materiala kaleratzea da helburua. Poema batzuk aukeratu ditugu, eta formatu berritzailean eskaini. Margoak eta musika ere barne hartuko ditugu. Ez gara literaturara mugatuko.

Aurretik beste leku batzuetan ere aurkeztu duzue ikuskizuna?

B.U.: Bai. Santurtziko La Kelo gaztetxean egin genuen lehenengoz. Ataramiñe liburuaren aurkezpena egin genuen han. Gero, Herrira plataformak deitu zuen Kartzelak hustu plazan bete ekimenaren barruan, Durangon egin genuen maiatzean, eta Larrabetzuko Literaturian ere eskaini dugu.

Zer esan dizuete entzuleek?

O.G.: Hunkigarria dela, askok.

Zeren arabera egin duzue testuen eta margoen hautaketa?

B.U.: Margoak olerkiaren arabera egiten ditut. Olerkiak kontatzen duena marrazki bidez adierazten saiatzen naiz. Musikaren konpasean ere sartu gura izaten ditut margoak. Naturaltasuna ez galtzen saiatzen gara emanaldietan.

O.G.: Errezitatzen denaren, musikak adierazten duenaren eta margolanaren arteko elkarrizketa bat bezalakoa da ikuskizuna. Badago entsaiatutako zati bat, baina elkarri begiratu eta bestearen erritmoak kontuan hartuta moldaturiko beste parte bat ere badago. Ataramiñe bildumatik oso hautaketa subjetiboa egin dugu. Lehenengo olerkia, esaterako, Eñaut Aiartzaguenarena da.

Oier Gonzalezek ere idazten badu, zergatik besteena?

O.G.: Momentu honetan ikusten dut besteen hitzek nireek baino garrantzia handiagoa dutela.  Kartzelako kideen lanak kaleratzeko beste era bat bezala ulertzen ditugu emanaldi hauek, bitartekariak baino ez gara gu. Kartzela sozializatzeko manera bat da.

Zelan sortu zen proiektua?

O.G.: Bortxa eta biok aspalditik ezagutzen dugu elkar, eta kartzelan ere elkarrekin egon ginen. Sorkuntza lan batzuk egin genituen biok kartzelan. Kartzela barruko gure egunerokoa eramangarriagoa egiteko modua izan da sorkuntza. Sorkuntzaren bitartez kartzelako gauzak kanpora ekartzea da ekimen honegaz bilatzen duguna.

B.U.: Espetxeko errealitatea azaleratzeko dauden mugak apurtzen ere saiatzen gara. Jendea barruan bizi den errealiateaz jabetu dadin gura dugu lortu. Kartzelan bizi den errealitatearen gordintasuna beste era batean adierazi gura dugu.

Preso zeundenean bezala idazten duzu orain, Oier?

O.G.: Ez, kartzelan askoz gehiago idatzi nuen. Komunikatzeko daukazun era bakarra da idaztea han. Kartzelan zer zegoen kanporatzeko idazten nuen. Konturatu nintzen kartzela zer den presoak bakarrik dakiela. Sorkuntza hortik bideratu nuen, kronikaren bidetik.

B.U.: Kartzelako bakardadeak barruan sortzen dizun barruko korapiloa apur bat askatzen laguntzen du sorkuntzak.

Noiztik margotzen duzu, Borja?

B.U.: Txikitatik margotu izan dut, eta gaur egun nire ogibidea da margotzea. Gaia tatuaje estudioan dihardut Gernikan.

Zeozer gehitu nahi?

O.G.: Maitasun besarkada bat bidali nahi genieke kartzelako lagun guztiei.