“Prozesu honetan herriko emakumeen hitza jasotzea izan da garrantzitsuena”

Maialen Zuazubiskar 2016ko abe. 23a, 09:30

Herriko kaleetan lasai ibiltzeko esperantzagaz Durangoko emakume talde batek, herriko Berdintasun Komisioak eta Kontseiluak bultzatuta, Hiri Debekatuaren mapa eguneratu dute. 2006ean, emakumeen segurtasunerako arriskutsuak izan zitezkeen herriko guneak identifikatu zituzten, lehen aldiz. Ondoren, hiru urte geroago, mapa hura hartu eta hainbat aldaketa egin zituzten. Aurten, berriz, azken eguneraketa egin diote, eta bertan hainbat puntu beltz (segurutzat ematen ez diren guneak) eta puntu gorri (egunerokotasuneko bizitzan oztopo diren edo diseinu desegokia duten eremuak) identifikatu dituzte.

Azaroan martxan jarri zuten prozesuak fase ezberdinak izan ditu. Ane Abarrategi eta Itsaso Larramendi teknikarien hitzetan, “prozesu honetan herriko emakumeen hitza jasotzea izan da garrantzitsuena”.  Hasieran, herriko emakumeek Durangoko kaleetatik miaketa tailer bat egin zuten, puntu beltzak eta puntu gorriak detektatzeko asmoz. Ondoren, puntu horiek mapan jaso zituzten, eta azkenik, aztertzetik proposatzera pasatu ziren, hau da, beraiek puntu horiek nola eraldatuko lituzketen adierazi zuten.

Abarrategi eta Larramendiren laguntzagaz, hiri-plangintzan genero ikuspegia txertatzen ahalegindu dira emakumeak, eta Abarrategiren hitzetan, “lan txukuna” egin dute.

Mapa eraldatua
Hilabete hauetan egindako ikerketaren ondoren, 33 puntu beltz eta gorri dituen mapa egin dute Durangon. “Herriak eraldaketa handiak jasan ditu, eta beharrezkoa zen eginda zegoen Hiri Debekatuaren mapa eguneratzea”, adierazi du Abarrategik. Hala ere, mapan sartu ezin izan dituzten arren, azken urteetan hazten joan da Durango, eta puntu gehiago ere aurkitu dituztela jakinarazi dute.

Bestalde, aurreko aldietan ez bezala, oraingo mapan diagnostikotik proposamen fasera jo dutela adierazi dute Tippi estudioko kideek. Prozesuko azken tailerrean puntu beltz eta gorriak dauden herriko lau gune eraldatzeko eskatu zieten teknikariek parte-hartzaileei. Beraiek eguneratutako mapari begiratuta, eta beraien jakintza aplikatuta, gune seguruagoak nola sortu proposatu zuten parte-hartzaileek.

 

Berriozabalgoitia: “Irtenbide erraza duten puntu batzuk aldatu gabe daude”

Alaitz Berriozabalgoitia, Bego Elejabarrieta eta Julene Idoate durangarrek Hiri Debekatuaren Mapa eguneratzeko prozesuan parte hartu dute.Elejabarrieta hasiera-hasieratik egon da prozesuan sartuta. Berriozabalgoitia eta Idoate, berriz, prozesua hasita zegoela batu ziren Tippi estudioak eskaini duen tailerrera.
 
Zelan sentitu zarete mapa eguneratzeko prozesuan?
Alaitz Berriozabalgoitia: Egia esan, gustura eta intregratuta sentitu naiz. Norberak horrelako mapa batean bere ekarpena egin eta norberaren iritzia kontuan hartzea oso positiboa iruditzen zait. Herritarrok honetan parte hartzeko aukera izatea oso aberasgarria izan da.
Julene Idoate: Prozesua oso polita izan da. Gainera, herritarrok gure iritzia emateko aukera izatea niri ere garrantzitsua iruditu zait.
Bego Elejabarrieta: Giro oso ona eduki dugu tailerrean, eta hori ezinbestekoa da talde lanean aritzeko. Gainera, hainbat adin tarteko jendea egoteak erraztu egin du lana. Horrez gain, teknikariek prestatu duten material bikainak eta gure iritziak plazaratzeko aukerak mapa txukun bat egiteko balio izan dute.

Eguneratu duzuen mapari begiradatxo bat emanda, ze ondorio ateratzen dituzue?
J.I.: 33 puntu beltz eta gorri aurkitu ditugu, baina badakigu askoz gehiago ere badaudela. Profil ezberdinetako jendeak tailerrean parte hartuko balu, ez genuke ahulgune hori izango. Hala ere, tailerra oso positiboa izan da, gure herria aldatzeko lanean hasi baikara, herritarron iritziak kontuan hartuta.
A.B.: Alde batetik konklusio negatibo bat ateratzen dut, irtenbide erraza duten puntu beltz batzuk oraindik konpondu barik daude eta. Baina, bestalde, ikuspuntu kritiko bategaz puntu hauek aztertzea oso aberasgarria iruditu zait. Espero dugu hemen egin dugun lanak zerbaitetarako balio izatea eta hurrengo baterako puntu horiek denak desagertuta egotea.
B.E.: Tailerrean hirigintza gure eguneroko bizitzagaz oso lotuta dagoela ikusi dugu, eta, askotan, konturatzen ez garen arren, ahulgune handiak ditu gure herriko hirigintzak. Hala ere, marko teoriko batetik praktikara jotzen badugu, aldaketa posible batzuk erraz egin daitezkeela ikusi dugu, eta hori guk egindako mapan ere ageri da. Gainera, aldaketa txiki horiek eginda, durangarron bizi-kalitatea asko hobetu daiteke.

Zuek mapa eguneratuta, orain noren esku dago puntu horiek aldatzea?
A.B. : Orain udalaren esku dago proiektu honegaz jarraitzea, beraiek dute azkenengo hitza. Horrelako tailer bat proposatuta, gure hitza kontuan izango dutela iruditzen zait, eta horrela izan dadila espero dut, gure ilusio eta asmo on guztiagaz lan egin baitugu.
B.E.: Udalak apustu polita egin du tailer honegaz, eta ekimenagaz aurrera jarraitu dezatela espero dut. Gure proiektuekin zerbait egiten badute, itzela izango da guretzat.

 

Egunerokoan oztopo diren eta segurtasunik eskaintzen ez duten 33 puntu Durangon

Herriko emakume talde batek egunerokotasuneko bizitzan oztopo diren eta segurtasunik eskaintzen ez duten 33 puntu identifikatu dituzte udalaren eskuduntzakoak diren eremuetan.

Durangoko zenbait kaletan,  herriaren kanpoaldean zein erdigunean, hainbat puntu beltz eta gorri aurkitu dituzte.

Oztopoak dauden eta seguruak ez diren guneak aurkitzeko, miaketa taldeko kideek hiru elementu nagusitan jarri dute begia: toki horren erabileran, gune horrek daukan esanahi sinbolikoan eta bertan dauden elementu fisikoek dituzten gabezietan.

Tailerreko parte-hartzaileek jakinarazi dutenez, herrian ibilbidea egiterako orduan egunerokoan ikusten ez dituzten hainbat gauzez ohartu ziren. Esaterako, herrian gune askotan argiztapen falta dagoela ikusi zuten, puntu askok itxitasun sentsazioa ematen dutela, oztopo bisualak nagusiak direla eta Durangon, askotan, arazoak gauez ematen direla.

Horrez gain, herriko toki asko etxebizitzen erabilerarako soilik eginik daudela edo toki askok momentu honetan erabilera konkreturik ez dutela nabarmendu dute tailerrean parte hartu duten herriko emakumeek.

Arazoak kale ugaritan
Bestalde, Hiri Debekatuaren mapa honetako egileek jakinarazi dutenez, Durangoko azken urteetako eraldaketa urbanistikoek puntu beltz eta gorri berrien sorreran eragin zuzena  izan dute. Horren adibide dira, Pagasarri kalean eta trenbide inguruko orubean dauden puntu guztiak.  

Mapan argi ikusi daitekeenez, gaur egun Pagasarri kalea etxebizitzen erabilerarako soilik eginik dago, eta gune horretan argiztapen falta, oztopo bisualak, hiri altzari ez aproposak, komun publikoen beharra... dira  nagusi.

Trenbide inguruko orubea, berriz, erabilerarik ez duen gunetzat identifikatu dute parte-hartzaileek. Gainera, bertako altzariak aproposak ez direla, espazio estalien eta zuhaitzen beharra ere badagoela eta gune degradatua dela nabarmendu dute, besteak beste.

 

 

 

ANBOTOKIDE izatea gure komunitatearen parte izatea da, euskararen erabilera sustatzea eta herrigintzaren aktibazioan pausoak ematea.


EGIN ZAITEZ KIDE!