“Ekoizpen gastuen hazkundearen oinarrian, zerealen eta ganadua elikatzeko erabilitako bestelako lehengaien karutzea dago”, EHNEren ustez, “eta zerikusi handia dauka hainbat eragilek mantentzen duen jarrera espekulatzaileak ere”. Espekulazio horrek Jaurlaritzako Nekazaritza Sailaren “babesa” jasotzen duela salatu du Kormenzanak: “Espekulatzea zilegi dela esan berri du Gonzalo Saenz de Samaniego Sailburuak eta egoera hori ekiditeko neurriak hartzeko batere borondaterik ez zuen agertu”.
Jaurlaritzaren parte hartzea daukan Gureokela enpresarenak lako “praktika komertzialak” ere abeltzainei kalte egiten diela salatu du EHNEk: “Kanpotik ekarritako okela oso merke dihardu eskaintzen, eta presio handia eginez bertako okela erosi eta saltzen duten harakinei”. Euskal baserritarren “bideragarritasuna erasotzen” dihardu, “diru publikoa erabiliz”.Prezioen Behatokia
Prezioen Behatokia martxan jartzea “exijitu” dio EHNEk Jaurlaritzari: “Baserritarrek jasotako prezioaren eta kontsumitzaileek ordaindutakoaren jarraipena egin behar du horrek, bitarteko kate horren azterketa egiteaz gainera”. Horrela, mutur bakoitzean gertatutakoaren “kontrola” eduki daiteke, “eta interes orokorraren kontrako gehiegikeriak azaleratuko dira, halako jokabideak galarazteko neurri zigortzaileak hartzeko aukeraz aparte”.